Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun ile Kapatılan Askeri Harp Akademileri, Askeri Liseler ve Astsubay Hazırlama Okullarının Taşınmazları ve Arazileri ile Kapatılacak veya Şehir Dışına Taşınacak olan Askeri Kışlaların Arazilerinin Yeşil Alan İlan Edilmesine Dair Kanun Teklifi gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur.
GENEL GEREKÇE
Olağanüstü hal kapsamında bazı tedbirler alınması ve Milli Savunma Üniversitesi kurulması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılması; Anayasanın 121’inci maddesi ile 25/10/1983 tarihli ve 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanununun #üncü maddesine göre, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’nca 25/7/2016 tarihinde kararlaştırılmıştır.
9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun’un 104’üncü maddesine göre harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları kapatılırken bu okullarda okuyan öğrencilerin durumu hakkında da çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Askeri okulların kapatılmasıyla birlikte bu okulların kurulduğu arazi ve binaların ne olacağı konusunda dönemin Başbakanı Binali Yıldırım’ın, “Piknik alanı yapılacak, güzel mekânlar yapılacak” dediği askeri arazilerin birçoğu İstanbul’un emlak açısından en değerli yerlerinde bulunmaktadır. Bazı askeri kışlaların şehir merkezinde kaldığı için, bazılarının da darbe girişimine destek verdiği gerekçesiyle kapatılacağı veya şehir dışına taşınacağı çeşitli yetkililerce kamuoyuna açıklanmıştır.
Yapılan düzenlemelerle kapatılan askeri okullar, bu okulların eğitim verdiği binalar ve arazileri, konumları itibarıyla bulundukları kentlerin sembol yapıları hâline gelmiş durumdadır. Örneğin, 1845 yılında İstanbul boğazının Çengelköy kıyısında kurulan ve Türk ordusuna subay yetiştiren Kuleli Askeri Lisesi İstanbul’un sembolü olmuş yapılardan birisidir. İstanbul Heybeliada Deniz Lisesi, İzmir Maltepe Askeri Lisesi, Bursa Işıklar Askeri Hava Lisesi konumları, hizmet binaları ve arazileri itibarıyla bunlara örnektir. Bu okulların arazileri özellikle büyükşehirlerde emlak spekülatörlerinin iştahını kabartmaktadır.
Aynı şekilde, kuruldukları tarihlerde şehir merkezlerinin dışında yer almışken, geçen zaman ve kentlerin gelişimi nedeniyle şehir merkezlerinde kalmış bulunan askeri kışlalar ve yerleşkeler için 15 Temmuz darbe girişimi ve sonrasında bazıları kapatılmış, bazıları ise şehir dışlarına taşınmıştır. Askeri kışlalar özellikle Büyükşehir sınırlarında beton denizleri içerisinde birer vaha konumundadır. Vatandaşların “İyi ki askeriye var buralar yeşil kaldı.” dediği birçok alan askeri yerleşim alanlarıdır. İstanbul’da Selimiye Kışlası tarihi yapısı ve yeri ile, Hasdal kışlası,
Maltepe 2. Zırhlı Tugay Komutanlığının bulunduğu kışla hem konumları hem arazilerinin büyüklüğü ile yine emlak spekülatörlerinin hedefi halindedir.
Anadolu ve Rumeli toprakları, Çanakkale ve Kurtuluş savaşında şehit olan atalarımızın döktükleri kanlarla sulanmış ve ortak vatanımız halini almıştır. Askeri okullar, kışlalar ve arazileri bu toprakları vatan yapan şehitlerimizin, 15 Temmuz darbe girişiminde vücutlarını demokrasi düşmanlarına siper edip hiç düşünmeden bu vatan uğruna şehit olan 250 vatandaşımızın ve 82 milyon yurttaşımızın ortak değerleridir. Geçmiş yıllarda kamuya ait kimi yapıların ve arazilerin çeşitli vakıf ve derneklere devredilmesi deneyimlerinde de görüldüğü gibi özellikle 12 Eylül askeri darbesi sonrasından başlayarak döneminin iktidarlarına yakın dernek, vakıf veya zümrelere yasalara uydurularak dahi olsa verilen alanlar kamunun kullanımından çıkmış, vatandaşın ortak kullanımına yasaklanmış, ortak değer vasfını kaybetmiştir. Kapatılan ya da şehir dışına taşınan askeri kışla ve okul arazilerin ortak ve doğal alan olmaktan çıkarılması şehitlerimizin vicdanını sızlatacak kötü bir adım olacaktır.
İstanbul Büyükşehir sınırları içerisinde kalan askeri kışlaların arazileri, altyapı sorunlarıyla bunalmış olan İstanbul’a ve İstanbullulara nefes aldıracak bir konumdadır. Bu arazilerin çeşitli imar oyunlarıyla yapılaşmaya açılması daha büyük altyapı, trafik ve kent sorunlarına yol açacaktır. Bu araziler kent ormanları haline getirilip, tüm İstanbulluların kullanımına sunulmalıdır. Benzer durumda olan ve ülke genelinde büyükşehir sınırları içerisinde kaldığı için şehir dışına taşınmasına ve kapatılmasına karar verilen tüm askeri okullar, yerleşkeler, kışlalar ve onların arazileri halkın ortak kullanım alanı olarak kalmalıdır. Hâlihazırda birçoğu büyükşehirlerde bulunan harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okullarının binaları ve arazilerinin imara açılarak yeni yapı ve dolayısıyla nüfus yoğunluğunu artıracak yapılaşmadan korunması şehirlerde düşmüş olan yaşam kalitesinin iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır.
Türkiye’nin önemli bir sorunu olan çarpık kentleşme sonucunda, şehirlerin nefes alabildiği nadir alanlar askeri alanlardır. Kentlerde yaşayan nüfusun her geçen gün artması ve düzensiz göç hareketlerinin beraberinde getirdiği çarpık kentleşmenin yüksek oranda yeşil alan tahribatına yol açtığı dikkate alındığında, söz konusu askeri alanların yeşil alan ilan edilmesi ile birlikte şehirlerde yaşayan insanların nefes alması, sosyal yaşam alanlarının artmasıyla psikolojik ve sosyal olarak rahatlamasına katkı sunulmuş olacaktır. Bu da gelecek kuşakların sağlıklı bireyler olarak yetişmesine önemli katkı sunacaktır.
Yukarıda belirtilen hususlardan dolayı söz konusu kanun teklifimiz hakkında gereğini yapılmasını arz ederiz.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Madde ile Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun’un 104’üncü maddesine göre; Harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları kapatılmış olup, söz konusu harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okullarının bulunduğu araziler ile şehir merkezlerinde kaldığı için şehir dışına taşınan ve/veya kapatılan askeri kışlaların arazilerinin yeşil alan ilan edilerek kamunun kullanımına sunulması amaçlanmaktadır. Söz konusu alanlarda yapı yasağı olmakla birlikte, taşınmazın bulunduğu ilçe ve il veya büyükşehir belediyelerinden alınacak oy birliği kararı ile söz konusu alanlara halka açık günübirlik tesisler için hizmet amaçlı yapılar yapılabilecektir.
MADDE 2- Kapatılan harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okullarının faaliyetlerini sürdürdükleri dönemde kullanmış oldukları bina ve yapıların tarihi değeri olanlarının müze, kullanılabilir ve yeni durumda olanlarının ise kamu eğitim kurumu ve kamu hizmetlerine tahsis edilmesi suretiyle değerlendirilerek bu alanların tarihi dokuları bozulmadan kullanılması amaçlanmıştır.
MADDE 3- Söz konusu kanun teklifinin yasalaşıp yürürlüğe girmesiyle birlikte söz konusu arazilerin bulunduğu alanların yeşil alan olarak düzenlenerek kamunun tasarrufun sunulmasına ilişkin usul ve esaslar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 6 ay içerisinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
MADDE 4- Yürürlük maddesidir.
MADDE 5- Yürütme maddesidir.
KAPATILAN ASKERİ HARP AKADEMİLERİ, ASKERİ LİSELER VE ASTSUBAY HAZIRLAMA OKULLARININ TAŞINMAZLARI VE ARAZİLERİ İLE KAPATILACAK VEYA ŞEHİR DIŞINA TAŞINACAK OLAN ASKERİ KIŞLALARIN ARAZİLERİNİN YEŞİL ALAN İLAN EDİLMESİNE DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun ile kapatılan harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okullarının faaliyetlerini sürdürdükleri dönemde kullanmış oldukları taşınmazların yer aldığı tüm arazi ve arsalar ile şehir sınırları içerisinde yer alan ve kapatılmasına veya şehir dışına taşınmasına karar verilen askeri kışlaların arazileri kamunun kullanımına kazandırılması amacıyla yeşil alan ilan edilmiştir. Bu alanlarda yapı yasağı olmakla birlikte, 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı veya 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı doğrultusunda hazırlanacak projesine göre taşınmazın bulunduğu ilçe, il veya büyükşehir belediye meclislerinin oy birliği ile alacakları karar ile halka açık rekreasyon amaçlı günübirlik tesisler (lokanta, büfe, kafeterya, gezi yolu, açık otopark ve benzeri) yapılır.
MADDE 2- Kapatılan harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okullarının faaliyetlerini sürdürdükleri dönemde kullanmış oldukları yapılar ve binalardan tarihi değeri olanlar mevcut tarihi dokuları korunarak doğrudan kamu eğitim kurumlarına veya kamu üniversitelerine tahsis edilir.
MADDE 3- Bu kanun kapsamındaki arazilerin yeşil alan olarak kullanımına ilişkin usul ve esaslar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 6 ay içerisinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
MADDE 4- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 5- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.