Yükseköğretim Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Tababet ve Şubatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi
GENEL GEREKÇE
Anayasamız tarafından güvence altına alınmış olan sağlık hizmetlerinin sosyal devlet ilkesi kurallarına uygun olarak sunulabilmesi için bu hizmeti sağlayanlarında emeklerinin karşılığı olan ücretten adil bir biçimde faydalanmaları gerekmektedir. Ancak mevcut durumda tıp hekimleri ve diş hekimleri emeklerinin karşılığını yetersizde olsa alabiliyor ve sosyal güvenceden faydalanabiliyor iken, tıp ve dış hekimliği fakültelerinde intern hekim olarak hem eğitim gören hem de uygulamalı sağlık hizmeti sunucusu olarak hizmet veren kişiler bu güvenceden faydalanamamaktadır.
Kanun teklifi ile haklarında düzenleme öngörülen intern hekimlere yönelik hukuki bir tanımlama yapmak gerekirse; Tıp fakültesi eğitiminin ilk beş yıllık döneminin bütün derslerini başarı ile geçmiş ve hekimlik pratiğine hazırlanmak üzere Dönem Vİ ya geçtiği belgelenmiş tıp fakültesi öğrencisi intern doktor olarak isimlendirilir. İntern doktorluk dönemi, öğrencilik ile tıp doktorluğu arasındaki geçiş dönemi olup tıbbi bilgi ve beceriler, iletişim becerileri ve mesleksel değerleri kullanarak klinik sorunlara çözüm getirme becerisinin geliştirildiği bir süreçtir. Esasen İnter eğitiminin amacı, tıp okuyan öğrencilerin beş, diş hekimliği okuyan öğrencilerin ise dört yılda edindiği teorik ve pratik bilgileri tecrübeli öğretim üyeleri ve uzman doktorlar denetiminde ve gözetiminde uygulayabilmesi ve geliştirmesini sağlamaktır.
Bu dönemde tıp fakültesi öğrencileri anabilim dallarına bağlı olarak serviste yapılan vizitlere, anabilim dalı genelinde yapılan eğitim toplantılarına, nöbet görevlerinin tamamına, görevli olduğu servisteki hastanın, hastaneye başvurusundan çıkışına kadar tüm muayene, tedavi, klinik uygulama, bakım ve yönetimine sorumlu asistan, uzman doktor veya öğretim üyesi eşliğinde ve denetiminde bizzat katılırlar. o İntern (Hekimler ( hastanın poliklinik Okartı ove dosyasının düzenlenmesi, anamnezisi, fizik muayenesi, hastanın bilgilendirilmesi ve rızasının alınması, istenilen tetkiklerin takibi ve sonuçlarının hasta dosyasına ya da otomasyon programına kaydedilmesi, hastalığın seyir bilgilerinin dosyaya konması, hastanın alması gereken ilaçların hasta tabelasına yazılması, taburcu işlemlerinin yapılması süreçlerine de sorumlu asistan, uzman doktor veya öğretim üyesi eşliğinde ve denetiminde olmak üzere hazır bulunurlar. Ayrıca İntern, hastasını sorumlu olduğu öğretim üyesine hazırlamak zorundadır.
Temel olarak bakıldığında tıp eğitimin altıncı senesine başarı ile gelmiş bulunan İnternler hasta ile öğretim üyesi ya da uzman doktor arasında bir köprü vazifesi görür. Anabilim dalındaki ve bilim dalındaki tüm eğitim faaliyetlerine katılarak adeta bir asistan gibi hizmet verirler. Ayrıca bulundukları kliniğin çalışma saatlerine harfiyen uymak zorundadırlar.
Diş Hekimliği Fakültelerinde okuyan öğrenciler için de benzer bir durum söz konusu olup eğitimlerinin beşinci yıllarında bir intern gibi hizmet veren diş hekimi adayları herhangi bir ücret almadıkları gibi hiçbir sosyal güvenceleri de bulunmamaktadır. Bu çerçevede tıp eğitiminin altıncı diş hekimliği eğitiminin ise beşinci yılında inter adı ile normal bir tıp hekimi nasıl çalışıyor ise o şekilde çalışan hekim adaylarının füli çalışmış oldukları bu süreler hesaplanarak bir memurun haftalık çalışma saati olan 40 saati tamamlayan intemlere asgari ücret tutarında ödeme yapılması gerekmektedir. Ayrıca haftalık 40 saatin üstüne çıkan çalışma saatleri için ise fazla mesai ücretinin ödenmesi gerekmektedir.
Yetkileri kısıtlanmış bir doktor gibi hemen hemen her işi yapabiliyor iken sadece tek başına imza atma yetkisi olmayan intermlerin acil surette maaşlarında düzenlemeye gidilerek söz konusu mağduriyetlerinin giderilmesi gerekmektedir. Bu alanda yapılan son düzenleme talebi karşılamamakla birlikte kapsam bakımından eksiktir.
Yukarıda açıklanan sorunlardan hareketle söz konusu kanun teklifi İntern hekim ve intemlik döneminin tanımlanmasını, internlerin çalışmalarının karşılığı olarak aylık olarak asgari ücret tutarında “internlik ücreti” ödenmesini, bu ödemenin kurum bütçesinden karşılanması, internlerin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin düzenlemeler kapsamına alınmasını içermektedir.
YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU, SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU İLE TABABET VE ŞUABATT SAN’ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1– 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (v) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“z) Ön Hekim (İntern) : Üniversitelerin (Gülhane Askeri Tıp Akademisi dâhil) tup fâkültelerinin beşinci yılını tamamlayıp altıncı yıla geçen ve diş hekimliği fakültelerinin dördüncü yılını tamamlayıp beşinci yıla geçen öğrencileridir.
- aa) Ön Hekimlik Öğrenim Dönemi Üniversitelerin (Gülhane Askeri Tıp Akademisi dâhil) tp fakültelerinin altıncı sınıf ve diş hekimliği fakültelerinin beşinci sınıf klinik, poliklinik, ameliyathane ve saha çalışmalarını kapsayan on iki aylık dönemdir.”
MADDE 2– 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun ek 29 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“EK MADDE 29- Türk vatandaşı olup üniversitelerin (Gülhane Askeri Tıp Akademisi dâhil) tıp fakültelerinin beşinci yılını tamamlayıp altıncı yıla geçen ve diş hekimliği fakültelerinin dördüncü yılını tamamlayıp beşinci yıla geçen öğrencilerine ön hekimlik öğrenimi döneminde öğretim üyesi rehberliğinde yaptıkları uygulama çalışmaları karşılığında ilgili kurumların bütçesinden on iki ay süreyle 16.000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödenir. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir vergi kesilmez. Bu kişilerin fazla çalışma ücretleri ve bu kişilere yapılacak yemek yardımları, hekimlerin fazla çalışma ve yemek yardımına ilişkin hükümlerine göre ödenir. Ön hekimlik ücret ödemesi, ön hekimlik döneminin sonunda yinelenmemek üzere sona erer.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığının görüşleri alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenir.”
MADDE 3– 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine aşağıdaki alt bent eklenmiştir.
“3) Türk vatandaşı olup üniversitelerin (Gülhane Askeri Tıp Akademisi dâhil) tıp fakültelerinin beşinci yılını tamamlayıp altıncı yıla geçen ve diş hekimliği fakültelerinin dördüncü yılını tamamlayıp beşinci yıla geçen öğrencilerinden ön hekimlik öğrenimi döneminde öğretim üyesi rehberliğinde uygulama çalışmaları yapanlar,”
MADDE 4– 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun ek 12 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile üniversitelerin (Gülhane Askeri Tıp Akademisi dahil) tıp fakültelerinin beşinci yılını tamamlayıp altıncı yıla geçen ve diş hekimliği fakültelerinin dördüncü yılını tamamlayıp beşinci yıla geçen ön hekimlik öğrenim dönemindeki öğrenciler, tbbi kötü uygulama nedeniyle kendilerinden talep edilebilecek zararlar ile kurumlarınca kendilerine yapılacak rüculara karşı sigorta yaptırmak zorundadır.
Tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar için bu sigorta priminin yarısı kendileri tarafından, diğer yarısı döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermayeden, döner sermayesi bulunmayan kurumlarda kurum bütçelerinden; ön hekimlik öğrenim dönemindeki öğrenciler için ise tamamı, döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermayeden, döner sermayesi bulunmayan kurumlarda kurum bütçelerinden ödenir.”
MADDE 5– Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6– Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.