İade edilen ihraç ürünlerin akıbetine ilişkin

Son beş yılda ithalatçı ülke tarafından gerekli şartları taşımadığı için iade edilen tarım ürünlerine ilişkin soru önergesi

İçinde bulunduğumuz ekonomik krizi aşmanın yollarından birisi de ihracatımızı artırmaktır. Hedef 2023 doğrultusunda ülkemizin 5 yıl sonrası için gerçekleştirmek istediği ihracat miktarı 500 milyar dolar düzeyindedir. Ancak açıklanan en güncel ve resmi verilere göre ülkemiz ihracatı 2018 yılı Aralık ayında 13 milyar 879 milyon dolar olmuş, yıllık ihracatımız ise 168 milyar dolara erişebilmiştir. İhracatımızın istenen seviyelere gelememesinin elbette çok çeşitli sebepleri mevcuttur. Küresel pazarda “Türk Malı” algısının olumlu yönde geliştirilememesi de bu sebeplerden birisidir. Ulusal basında sıklıkla, ithalatçı ülkenin koyduğu asgari şartları taşımadığı için iade edilen ihraç ürünlere ilişkin haberler yer almaktadır. İthalatçı ülkelerin kabul etmeyip geri gönderdiği bu ürünlerin akıbeti ise kamuoyu nezdinde belirsizliğini korumakta, bu belirsizlik de vatandaşlar arasında ciddi bir endişeye yol açmaktadır. Bu çerçevede;

  1. Son 5 yılda, ithalatçı ülkenin şart koştuğu asgari kriterleri sağlamadığı için iade edilen ürünlerin ekonomik karşılığı nedir?
  2. Son 5 yılda gerekli koşulları taşımadığı için iade edilen ihraç ürünlerin miktarı, çeşidi, iade eden ithalatçı ülke ve iade edilme sebeplerinin yıllara göre dağılımı nasıldır?
  3. Ürünlerin iade edilme sebepleri nelerdir?
  4. İade edilen ürünlerin iade eden ülkelere göre dağılımı nasıldır?
  5. Ülkemizin küresel pazarda sözü geçen, güçlü ve güvenilir aktör haline dönüşebilmesi için iade edilen ihraç ürünlerin miktarının azaltılması şarttır. Aksi durumda “Türk Malı” algısındaki olumsuz bakış açısı azalmak yerine artış göstermeye devam edecektir. Türk ürünlerine yönelik “güvenli ürün” algısı ve markasını oluşturmak için alınan tedbirler nelerdir?
  6. İhraç ürünlerinde yaşanan bu iadelerin Türk mallarına yönelik olarak küresel pazarda yaratacağı olumsuz etkinin boyutlarının tespiti için ne gibi çalışmalar yapılmaktadır?
  7. İade edilen ürünlerin ne kadarı, hangi yollar ile imha edilmiştir?
  8. İade edilen ancak imha edilmeyen, iç piyasaya sürülen ürünlerin miktarı ve çeşidi nedir?
  9. İthalatçı ülkelerce şart koşulan asgari koşulları yerine getirmediği için iade edilen bu ürünlerin tümüyle imha edilmeyip iç piyasaya sürülmesi ülkemizin kendi vatandaşlarının sağlığını ve güvenliğini hiçe sayması anlamına mı gelmektedir?
  10. İç piyasaya sürülen bu ürünlerin gerekli şartları taşımayan ihraç ürünleri olduğu konusunda nihai tüketici neden bilgilendirilmemektedir?

https://www2.tbmm.gov.tr/d27/7/7-8909s.pdf